NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG NHÓM CỦA SINH VIÊN TRONG GIẢNG DẠY HỌC PHẦN “PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC THỂ CHẤT CHO TRẺ MẦM NON” TẠI TRƯỜNG CĐSP BẮC NINH
Thạc sỹ: Trịnh Thị Ngà
Đơn vị: Khoa Mầm non
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Phương pháp dạy học lấy người học làm trung tâm là một hướng tiếp cận trong đào tạo mà người học đóng vai trò trung tâm trong quá trình học tập. Thay vì tập trung vào việc truyền đạt kiến thức từ người giảng dạy đến người học, phương pháp này chuyển trọng tâm đến sự tương tác, tự học của người học. Người học được khuyến khích xây dựng kiến thức bằng cách tham gia vào các hoạt động, thảo luận, nghiên cứu và tìm hiểu sâu hơn về nội dung học tập.
Khi người học được đặt ở vị trí trung tâm, họ phải chủ động trong việc quản lý thời gian và tài nguyên để học tập, điều này giúp họ phát triển khả năng tự quản lý học tập, xây dựng được tính kỷ luật và tư duy có hệ thống cũng như học được cách lập kế hoạch, ưu tiên công việc, và thực hiện các bước cụ thể để đạt được mục tiêu học tập. Hơn nữa, phương pháp này cũng khuyến khích người học thể hiện tư duy sáng tạo trong việc giải quyết vấn đề. Thay vì chỉ đơn thuần tiếp thu kiến thức, họ được khuyến khích tư duy đa chiều, liên kết các ý tưởng khác nhau và tạo ra giải pháp mới mẻ. Quá trình học tập trở nên hứng thú và thách thức hơn khi họ được khám phá, thử nghiệm và phát triển các ý tưởng riêng biệt.
Thực hiện kế hoạch đổi mới phương pháp trong giảng dạy, trong quá trình giảng dạy học phần “Phương pháp giáo dục thể chất cho trẻ ở trường mầm non” cho sinh viên tại trường CĐSP Bắc Ninh, giảng viên đã tổ chức cho sinh viên hoạt động nhóm giúp sinh viên không tiếp thu kiến thức một cách thụ động, mà tạo điều kiện, cơ hội để sinh viên được làm việc cùng nhau, tương tác với nhau, kết nối với nhau để tiếp thu kiến thức, kỹ năng bài học. Vì vậy, nâng cao hiệu quả hoạt động nhóm là nâng cao hiệu quả học tập của sinh viên, góp phần nâng cao chất lượng dạy học bộ môn.
2. MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG NHÓM CỦA SINH VIÊN
2.1. Tác dụng của phương pháp hoạt động nhóm
Hoạt động nhóm giúp sinh viên được rèn luyện và phát triển kĩ năng làm việc, kĩ năng giao tiếp, sinh viên có điều kiện học hỏi lẫn nhau, phát huy vai trò trách nhiệm, tính tích cực trên cơ sở làm việc và hợp tác.
Hình thành và phát triển mối quan hệ hợp tác giữa các sinh viên với nhau, đem lại bầu không khí đoàn kết, giúp đỡ, tin tưởng lẫn nhau trong học tập. Tổ chức học tập theo nhóm còn giúp các em nhút nhát, khả năng giao tiếp, diễn đạt kém có điều kiện được rèn luyện, tập luyện từ đó khẳng định bản thân trong môi trường hoạt động nhóm đồng thời rèn luyện và phát triển kỹ năng thuyết trình
Hoạt động nhóm của sinh viên K43 CĐMN - Trường CĐSP Bắc Ninh
2.2. Một số biện pháp
Biện pháp 1. Phát huy vai trò của giảng viên trong giảng dạy
Khi được phân công nhiệm vụ giảng dạy học phần nào, giảng viên phải nghiên cứu nội dung kiến thức, yêu cầu, phương pháp, hình thức của học phần. Trên cơ sở đó có lập kế hoạch tổ chức để đạt được mục tiêu của học phần.
Khi lựa chọn phương pháp tổ chức hoạt động nhóm, giảng viên cần nắm vững các dạng hoạt động nhóm, nắm vững đặc điểm của nhóm lớn, nhóm nhỏ, những ưu điểm - tồn tại của từng loại nhóm để căn cứ vào đó có thể chọn hoạt động nhóm phù hợp với nội dung bài dạy.
Giao nhiệm vụ cụ thể, hướng dẫn rõ ràng cho nhóm trưởng. Giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn các hoạt động, là người cố vấn gợi mở, khuyến khích và hỗ trợ, cung cấp thêm thông tin cho nhóm này, giải đáp thắc mắc cho nhóm kia, nhắc nhở nhóm này làm việc tích cực, hỗ trợ các nhóm có khó khăn bằng cách đặt câu hỏi, hướng dẫn trả lời. Động viên, khuyến khích và khen ngợi các em nhằm tạo không khí phấn khởi, tự tin trong học tập.
Giảng viên phải biết tạo hứng thú trong giờ học, tăng cường việc sử dụng phối hợp các phương pháp dạy học, các kỹ thuật dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin.
Biện pháp 2. Thành lập nhóm
Khi áp dụng phương pháp tổ chức hoạt động nhóm, giảng viên nêu mục đích của việc thành lập nhóm, số lượng thành viên 1 nhóm theo sĩ số lớp thực tế hoặc theo nhiệm vụ bài học hay dự án học tập (nên lập nhóm với số lượng từ 6-8 sinh viên/nhóm); định hướng việc lựa chọn các thành viên phải tương đồng về trình độ, tính cách, năng lực, sở trường.
Biện pháp 3. Phát huy vai trò của nhóm trưởng
Nhóm trưởng có vai trò hết sức quan trọng đối với phương pháp làm việc nhóm. Nhóm trưởng phải có khả năng tổ chức, điều hành, phân công nhiệm vụ từng thành viên trong nhóm và điều hành hoạt động nhóm, phải xác định được mục tiêu của hoạt động nhóm, phân công nhiệm vụ cho công bằng giữa các thành viên trong nhóm, biết cách tổ chức nhóm đôi, nhóm lớn hay hoạt động cá nhân trong nhóm. Nhóm trưởng phải huy động được sự tham gia của mọi thành viên vào giải quyết nhiệm vụ nhóm và phải tạo ra những tương tác đa chiều giữa các thành viên trong nhóm, hướng dẫn các bạn biết cách tìm kiếm hỗ trợ và giải quyết được một số khó khăn gặp phải, biết quản lí và sử dụng thời gian hiệu quả, biết sử dụng và bảo quản tài liệu học tập.
Giảng viên cần tìm hiểu, tham khảo và lựa chọn các nhóm trưởng phù hợp với từng nhóm, sau đó tổ chức bồi dưỡng cho các nhóm trưởng về năng lực tổ chức, điều hành, giúp nhóm trưởng biết cách điều hành nhóm đôi, nhóm lớn, cá nhân trong nhóm và cách điều hành giúp từng thành viên phát huy vai trò của mình, giúp các bạn hứng thú học tập, nâng cao hiệu quả học tập của bản thân và hoạt động nhóm
Khi các nhóm trưởng đã nắm được phần việc của mình thì giáo viên phát huy tính sáng tạo và năng động của từng nhóm trưởng đồng thời xây dựng thêm các thành viên khác để luân phiên nhau làm nhóm trưởng.
Biện pháp 4. Phát huy năng lực từng thành viên trong nhóm.
Muốn hoạt động nhóm có hiệu quả thì các thành viên trong nhóm không được tiếp thu thụ động mà phải chủ động làm việc độc lập, biết nghiên cứu tài liệu, thao tác với đồ dùng, phân tích, so sánh và tương tác với các bạn cùng nhóm, với giáo viên và với cộng đồng. Mỗi thành viên trong nhóm phải có ý thức tự giác về thời gian, nhiệm vụ được giao, tinh thần độc lập, suy nghĩ về những vấn đề cần đưa ra học tập nghiên cứu tập thể để việc học nhóm phát huy được tác dụng.
Mỗi thành viên phải phát huy được kĩ năng đọc - hiểu tài liệu, kĩ năng làm việc cá nhân, kĩ năng sử dụng đồ dùng học tập, kĩ năng làm việc hợp tác theo cặp, theo nhóm; biết hợp tác hoạt động nhóm, nhận nhiệm vụ, lên kế hoạch, phân công, đảm nhận trách nhiệm, các thành viên phối hợp với nhau để hoàn thành tốt công việc của nhóm.
3. KẾT LUẬN
Sau khi áp dụng phương pháp tổ chức hoạt động nhóm trong giảng dạy học phần, tôi nhận thấy hiệu quả rõ rệt từ phía các em sinh viên và chất lượng môn học. Sinh viên phát huy được tính tự học, sự sáng tạo, tính tự giác, tự quản, sự tự tin, tinh thần hợp tác nhóm, hứng thú trong học tập để tìm ra kiến thức mới của bài và vận dụng kiến thức đó vào làm bài tập và vận dụng vào cuộc sống; phát huy tốt các kĩ năng giao tiếp, hợp tác, kĩ năng điều hành nhóm, kĩ năng tự đánh giá….Tạo điều kiện đẩy mạnh đổi mới PPDH và các hình thức dạy học trên cơ sở tổ chức các hoạt động phát huy tính tích cực, chủ động, khả năng tự học của sinh viên. Tăng cường khả năng thực hành, vận dụng, tích hợp, phát triển ngôn ngữ..của sinh viên từ đó, gắn kết giữa nội dung dạy học với thực tế cuộc sống, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Trịnh Thị Ngà (2016), Phương pháp GDTC cho trẻ MN (Tài liệu một số học phần đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng sư phạm ngành GDMN), NXB GD VN.
[2]. Văn bản hợp nhất 01/VBHN – BGD ĐT ngày 13/4/2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về ban hành Chương trình GDMN
[3]. BGD & ĐT(2015), Hướng dẫn tổ chức các hoạt động “ Giáo dục phát triển vận động” cho trẻ trong trường MN, NXB GD Việt Nam.
[4]. Trần Thanh Hương, Trần Thị Nga, Nguyễn Thị Thanh Thuỷ, Nguyễn Thị Thu (2017), Hướng dẫn các hoạt động phát triển thể chất cho trẻ MN, NXB GD VN.
[5]. Đặng Thị Lê Na, Đào Thị Điểm, Phạm Thị Hiền, Phan Vũ Quỳnh Nga, Lập kế hoạch và thiết kế các hoạt động giáo dục trong trường MN (Trẻ 24-36 tháng, 3-4 tuổi, 4-5 tuổi, 5-6 tuổi), NXB GD Việt Nam.
[6]. Đặng Hồng Phương (2014), Phương pháp GDTC cho trẻ MN (Hệ CĐSP), NXB GD Việt Nam.
[7]. PGS.TS.Lê Thị Ánh Tuyết, TS Trần Thị Ngọc Trâm, TS Lê Thu Hương (2019), Hướng dẫn tổ chức thực hiện Chương trình GDMN ( 3-36 tháng tuổi, 3-4 tuổi, 4-5 tuổi, 5-6 tuổi), NXB GD Việt Nam.
[8]. Nguyễn Ánh Tuyết, Nguyễn Thị Như Mai, Đinh Thị Kim Thoa (2019), Tâm lí học trẻ em lứa tuổi mầm non từ lọt lòng đến 6 tuổi, NXB ĐHSP.
[9]. Phùng Thị Tường, Đặng Lan Phương, Trò chơi vận động và bài tập thể dục sáng cho trẻ từ 2-6 tuổi, NXB GD.