Thiết kế, bố trí góc thư viện theo định hướng lấy trẻ làm trung tâm Thạc sỹ: Trần Thị Hồng Minh , Khoa GDTH – MN

ĐẶT VẤN ĐỀ

Góc thư viện là một trong những góc trong những năm gần đây được đưa vào setup trong các lớp học mầm non, nhất là các lớp mẫu giáo 5 – 6 tuổi để chuẩn bị các kĩ năng chuẩn bị cho trẻ vào học lớp một.  Khi setup góc thư viện theo hướng lấy trẻ làm trung tâm  đòi hỏi người thực hiện phải nắm được đặc điểm tâm sinh lí trẻ, nhu cầu, khả năng nhận thức của trẻ, nắm được cách bố trí góc thư viện theo đặc thù của góc vừa kích thích, thu hút trẻ tham gia vào hoạt động của góc vừa đạt được các mục tiêu, yêu cầu đặt ra khi setup góc. Để giúp các em sinh viên có thể setup thành công một góc thư viện chúng tôi xin chia sẻ một số yêu cầu khi thiết kế, bố trí một góc thư viện cho trẻ mầm non đáp ứng yêu cầu lấy trẻ làm trung tâm.

         NỘI DUNG

1. Mục đích, ý nghĩa của việc tổ chức môi trường hoạt động cho trẻ ở các góc.

Tổ chức môi trường hoạt động góc cho trẻ mầm non là việc chuẩn bị, bố trí, sắp xếp các góc hoạt động giúp trẻ có thể tham gia các hoạt động vui chơi, học tập trẻ ở trường mầm non, góp phần giúp giáo viên thực hiện tốt mục tiêu chăm sóc, giáo dục trẻ.

Đối với trẻ mầm non, góc hoạt động với các đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu đa dạng, phong phú, sinh động, hấp dẫn chính là nơi trẻ có thể tự làm việc một mình (phát triển tính độc lập) hay có thể làm việc theo nhóm nhỏ (phát triển khả năng phối hợp, hợp tác với người khác).

Qua môi trường hoạt động ở các góc chơi trẻ được xem xét, tìm hiểu, khám phá và trải nghiệm những cái mới, được thỏa mãn trí tò mò, nhu cầu, hứng thú của trẻ về môi trường xung quanh.

Trong môi trường hoạt động góc trẻ được thoả mãn nhu cầu nhận thức, mở rộng hiểu biết, được hoạt động tích cực, sáng tạo. Trẻ được bộc lộ khả năng của mình, được chia sẻ, giãi bày tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của trẻ với cô, của trẻ với trẻ, giúp cô và trẻ hiểu nhau hơn. Từ đó, trong các hoạt động trẻ phối hợp với cô và bạn một cách nhịp nhàng, có hiệu quả hơn, trẻ yêu trường, yêu lớp hơn.

Hơn nữa, tổ chức tốt môi trường hoạt động ở các góc sẽ thu hút sự tham gia của phụ huynh và toàn xã hội để thoả mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai đoạn, từng thời kỳ.

2. Các yêu cầu khi tổ chức môi trường hoạt động cho trẻ góc thư viện.

- Bố trí xa những góc chơi ồn ào (góc Xây dựng, góc Phân vai...) , tránh lối đi lại, nên bố trí ở gần cửa sổ....

- Đặt tên các góc sao cho trẻ dễ hiểu, thu hút sự chú ý của trẻ, và phù hợp với nội dung từng chủ đề đang khai thác

 - Mỗi đồ dùng đồ chơi trong góc phải phù hợp với độ tuổi, mức phát triển và mục đích giáo dục trẻ theo từng chủ điểm, kích thích trẻ phát triển các lĩnh vực vận động, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm và mối quan hệ xã hội.

- Các loại đồ dùng của trẻ có nhãn hoặc ký hiệu bằng chữ cái, số nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ tự lấy đồ dùng mà không cần sự trợ giúp của cô. Trẻ có thể tự bảo quản đồ dùng cá nhân của mình

- Các giá đựng đồ chơi, học liệu cần được mở sẵn và đặt ở chỗ vừa tầm với trẻ. Đồ dùng , đồ chơi và học liệu sắp xếp phải có mục đích giáo dục, đủ dùng  cho trẻ, không nên quá thừa hoặc quá thiếu.

- Sắp xếp góc phù hợp để giáo viên có thể bao quát được trẻ chơi ở tất cả các góc. Không bố trí góc ở chỗ quá khuất hoặc xa tầm nhìn bao quát của giáo viên.

- Đảm bảo an toàn cho trẻ.

3. Thiết kế môi trường hoạt động cho trẻ ở góc thư viện

Vai trò của góc thư viện đối với sự phát triển của trẻ

Qua góc thư viện trẻ được làm quen với sách. Trẻ biết được mỗi loại sách dùng để làm gì? Cách mở, " đọc" sách.

Trẻ thấy sự kì diệu của các cuốn sách khi được mở ra. Biết được các hình ảnh trong các cuốn sách có màu sắc, ý nghĩa như thế nào.

Trí tưởng tượng của trẻ được phát triển khi trẻ được quyền tưởng tượng, kể lại những câu chuyện của mình từ các hình ảnh trong sách.

Cách bố trí góc thư viện

Khu vực này cần có sự yên tĩnh, vì vậy thường được đặt xa những khu vực hoạt động ồn ào. Nếu phòng nhỏ có thể thay bàn ghế bằng đệm, gối hay các miếng thảm, chiếu nhỏ.

 Các loại sách được bày trên bàn, trên giá sách, dễ nhìn và sử dụng.

Có thể bổ sung thêm các bộ sưu tập (con vật, cây, hoa, đồ chơi…), tạp chí mới, bộ sách, truyện tranh ảnh phù hợp với chủ đề…

Thỉnh thoảng nên cất đi một vài bộ sách truyện đã xem, thay thế một vài đầu sách phù hợp với chủ đề mới.

Nên trưng bày sản phẩm, sách tranh do trẻ tự làm, các bộ sưu tập của phụ huynh, của trẻ. Tuy nhiên không nên bày trên giá những cuốn sách đã quá cũ rách. Cô nên tạo điều kiện cho trẻ, gợi ý trẻ xem truyện tranh và mô tả, kể lại, trao đổi với nhau về những điều trẻ nhìn thấy…

Cũng có thể đặt các băng ghi chuyện kể để trẻ tự nghe.

Những vật liệu cần thiết

 Các sách truyện tranh của trẻ mầm non, phục vụ cho chủ đề, đặc trưng cho lứa tuổi.

 Các sách trẻ tự làm dựa theo câu chuyện trẻ tự kể và tưởng tượng với sự hướng dẫn của cô.

 Các con rối sử dụng để kể chuyện.

 Các loại tạp chí, lịch treo tường, tranh ảnh đã sử dụng dùng để cho trẻ xem tranh ảnh và cắt dán, làm truyện tranh…

Một số gợi ý thiết kế, bố trí góc thư viện

  KẾT LUẬN

          Thiết kế , bố trí góc thư viện là một trong những nội dung trong chuyên đề “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ trung tâm” giai đoạn 2. Khi thiết kế môi trường hoạt động cho góc thư viện giáo viên cần phải đảm bảo hiểu, đánh giá đúng và tôn trọng nhu cầu, hứng thú và khả năng của từng trẻ, đảm bảo cho mỗi trẻ đều có các cơ hội được thỏa mãn nhu cầu của mình, bộc lộ khả năng của mình, mỗi đứa trẻ đều được chơi,  học vì chính nhu cầu mình học tập bằng nhiều cách khác nhau nhất là qua khám phá, trải nghiệm thực tiễn sinh động và hứng thú.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Chương trình giáo dục mầm non (2022), Bộ GD&ĐT, NXB Giáo dục
2. Đề cương chi tiết – Đề cương bài giảng học phần Tổ chức môi trường hoạt động cho trẻ mầm non (2023) – Trường CĐSP Bắc Ninh
3. Trần Hồng Minh (2016) – Tổ chức môi trường hoạt động cho trẻ mầm non (TLHT một số học phần đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng ngành GDMN) - NXB GD